|
به وبلاگ صمصام خوش آمدی هموطن حقوق شهروندی-آداب آپارتمان نشینی-حمل و نقل ترافیک شهری-محیط زیست شهری-پسماند ودفع زباله شهری-زیبا سازی و مبلمان شهری-ایمنی شهری
| ||
|
مبلمان شهری
در میان ساختمان ها و بناها، وسایلی نیاز است تا زندگی شهری را بهبود بخشد. وسایلی که همچون اثاث یک خانه، امکان زندگی را در فضای میان رنگ و بتن و شیشه فراهم آورد. مبلمان شهری به مجموعه عناصری گفته می شود که در شهر و خیابان و در کل فضای باز نصب شده اند و استفاده عمومی دارند. بنابراین به دلیل ارتباط تک تک شهروندان با مبلمان، آن ها وظیفه و مسوولیت خطیری در حفظ و نگه داری آن تجهیزات دارند ; مانند نرده ها ، میله های راه بند و روشنایی پایه چراغ ، سرپناه ایستگاه اتوبوس ، تابلوها ، تابلوهای تبلیغاتی ، سطل زباله ، پل های عابر پیاده ، آبخوری ، پایه پرچم ، ساعت ، پل های عرضی روی جوی آب و...
از طرفی تجربه و کاربرد عناصر شهری نشان می دهد که وجود مبلمان مناسب تا چه حد می تواند اثر مثبتی روی شهروندان و استفاده کنندگان داشته باشد، به عنوان مثال طراحی نیمکت و نشیمن مناسب به مردم این امکان را می دهد که در فرصت های لازم از نشستن و دیدن فضای شهر لذت برده و حتی ارتباط اجتماعی و کلامی با یکدیگر برقرار کنند.
در بحث از مبلمان شهری، اگر چه ساخت و طراحی آن ها به عهده شهرداری ها و مراکز دولتی است، اما همان طور که گفته شد، چون استفاده کنندگان این تجهیزات شهروندان هستند، آن ها نقش بسیار مهمی در حفظ و نگه داری مبلمان دارند. وقتی شهرداری زیباترین سطل ها را برای جلوگیری از ریختن زباله در پیاده روها تعبیه کند، اما شهروندان زباله های خود را در سطح پیاده رو و جوی آب بریزند ، آیا شهری زیبا خواهیم داشت ؟ بنابراین نمی توان با این ادعا که مبلمان شهری در دست شهرداری است نه مردم ، از زیر بار نگه داری از این تجهیزات شانه خالی کرد.
  حذف زواید
آراستگی محیط شهری مستلزم رفع آلودگی های بصری و حذف زواید آن است.
مثل زواید موجود در بالکن های مشرف به فضاهای عمومی ، کانال های کولر ، تابلوهای فرسوده سر در مغازه ها و...
شهرداری بایستی نسبت به تشویق مالکین برای جمع آوری اشیای اضافی از نما اقدام نماید زیرا کابل های برق یا کانال های کولری که مشرف به فضاهای عمومی است به زیبایی شهر لطمات زیادی وارد می آورد و مالکین در صورت امکان باید آن ها را از زاویه دید مردم جمع و یا آنها را همرنگ نمای ساختمان خود سازند تا زیبایی محیط حفظ گردد. از طرفی همکاری اداره برق از طریق جمع آوری کابل های آشفته در نما مؤثر است و اما شهروندان نیز با تعویض تابلوهای فرسوده و ناقص مغازه ها یا تجدید ایرانیت و یا حصیرهای مستعمل و غیرقابل استفاده در بالکن منازل خود می توانند به زیباسازی کمک نمایند زیرا فضاهایی چون بالکن که مشرف به فضای عمومی است ، جزو فضای شخصی نیست و نمی توان برای استفاده شخصی آن ها را به هر شکلی در آورد.
بنابراین برای حفظ حقوق شهروندان در زمینه داشتن محیطی زیبا ، نه تنها مسوولان باید در زمینه زیباسازی اقدام کنند بلکه خود شهروندان نیز باید در حفظ و نگه داری این اجزا و رفع آلودگی های نماها اقدام نمایند و با شهرداری در زمینه زیباسازی شهر همکاری لازم را داشته باشند. تا دیگر حقوق شهروندان پایمال نگردد.
خلاقیت در زیبا سازی شهری
یکی از پیشنهاداتی که می توان برای خلاقیت در زیباسازی و طراحی فضای سبز کوچه ها مطرح نمود ، ایجاد مدیریت کوچه ها و خیابان هاست .
امروزه ضروری است اهالی یک کوچه با انتخاب یک فرد شایسته ، رقابتی را با دیگر کوچه ها برای پدید آوردن مکانی زیبا آغاز نمایند و اگر قوانینی برای شکل گیری مدیریت کوچه ها با مشارکت مردم تدوین شود ، می تواند نتایج زیر را در پی داشته باشد:
 - ایجاد اوقات فراغتی سالم برای مردم در کوچه ها برای زیبا سازی
-پدیدار شدن خلاقیت های جمعی برای زیبا سازی
-شناخت مردم نسبت به یکدیگر و شکل گیری فعالیت های جمعی در سطح یک کوچه
-شناخته شدن افراد توانمند و متخصص در یک کوچه و بهره گیری از این قابلیت جهت تحول در زیبا سازی
-رشد همبستگی در میان مردم یک کوچه و گره خوردن سرنوشت افراد به یکدیگر
- ایجاد روح جمعی در محیط یک کوچه و ارتباط نزدیکتر مردم به یکدیگر و یاری رساندن به یکدیگر در مواقع سخت
- افزایش امنیت به علت حساس شدن مردم نسبت به سرنوشت یکدیگر
- افزایش دانش و مهارت مردم یک کوچه در اثر آموختن از یکدیگر و انجام تجربیات جدید در زمینه زیبا سازی
- تلاش مردم جهت جلوگیری از آلودگیها در شهر و آموزش کودکان در اثر این مشارکت جمعی
- شناسایی افراد نخبه در عرصه زیباسازی و بکارگیری از وجود آنان در تصمیم گیریهای کلان شهر
- زیبایی شهر و علاقمندی جهت پیاده روی در کوچه ها ها و لذت بردن از زیباییها و ایجاد مناظر بدیع و نو در شهر به گونه ای که شهر تبدیل به یک موزه می شود.
 - آرامش روانی به علت ایجاد محیط زیبا
- فعال شدن کلاس های زیبا سازی در شهرها و ارتقاء فرهنگ زیباسازی و طراحی فضای سبز شهری
 - برگزاری مسابقات شهری در خصوص انتخاب زیباترین کوچه های شهر به همراه جوایز ویژه برای ساکنین آنها و حمایت مالی از کوچه ها توسط شهرداری و تبدیل آنها به مکان هایی برای بازدید توریست های خارجی
- ایجاد تحول در شهرها و همه گیری آن در سطح کشور
- بدیل کشور به یک جاذبه توریستی در سطح دنیا و تعامل با دیگر فرهنگ های جهان و تکامل فرهنگی کشور و زمینه سازی برای ایجاد رشد و توسعه سریع تر
پس بایستی برای زیبا سازی شهرها ، تفکر نمود و با خلاقیت ، شیوه های نویی را برای رسیدن به این هدف بوجود آورد .
خلاقیت در چراغ قرمز
نقش چراغ راهنمایی در روانسازی ترافیک بر کسی پوشیده نیست، اما برخی رانندگان معمولا از چراغهای راهنمایی رد می‌شوند و قوانین را نادیده می‌گیرند. گاه رانندگان عجول برای سریعتر به مقصد رسیدن، جان انسان‌ها را می‌گیرند. به تازگی، راهکار جالبی برای جلوگیری از عبور رانندگان از چراغ قرمز اندیشیده شده است.
« هان یونگ لی» ، مبتکر کره‌ای برای جلوگیری از گذشتن رانندگان از چراغ قرمز نوعی دیوار مجازی قرمز طراحی کرده است. این دیوار مجازی به طور کامل عرض خیابان را می‌پوشاند و باعث توقف اجباری رانندگان پشت چراغ قرمز میشود.
شیوه کار این چراغ به این صورت است که هنگامی زمان روشن شدن چراغ قرمز فرا می‌رسد، راه به وسیله تاباندن لیزر روی پلاسما به طور کامل بسته میشود. به این ترتیب، رانندگان مجبور به توقف می‌شوند و عابران پیاده به راحتی می‌توانند از عرض خیابان بگذرند.این روش به صورت تئوریک مورد پسند قرار گرفته است، ولی هنوز معلوم نیست چه زمانی عملی میشود.
کارهای هنری در وسط خیابان
میدان به فضایی گفته میشود که در میانه ساختارهای معماری شکل می‌گیرد. این فضا در طول تاریخ تکامل شهرسازی و نسبت به ضرورت‌های موجود زمان و مکان شکل‌گیری، کاربری‌های متفاوتی داشته است و در گذشته بیشتر فعالیت‌های اقتصادی و عملکردهای گوناگون حکومتی و اجتماعی در این فضای روباز انجام می‌گرفته است.
شهرهای با سابقه تاریخی، دارای میدان‌های معروفی هستند که جزئی از خاطرات مردم و هویت تاریخی این شهرها به شمار می‌روند. بناهایی که میدان را احاطه می‌کنند نسبت به شرایط به وجود آمدن میدان دارای ویژگی‌هایی هستند که این ویژگی‌ها تنوع میدان را موجب میشود:
* جایگیری یک ساختمان مهم نظیر کاخ سلطنتی در یک جانب و فضای باز مقابل آن که به منظور بهره‌برداری‌های خاص ایجاد میشود (میدان ارگ تهران(
* فضای محصور از سه جانب که ضلع چهارم آن باز است و خیابان یا معابری از مقابل آن می‌گذرد .
* قرارگیری چند فضای معماری که کاربری‌های متفاوت ولی مکمل و مرتبط با یکدیگر دارند و کالبد مشترکی را ایجاد می‌کنند و از طرحی منظم و هماهنگ برخوردارند نیز نوعی دیگر از میدان را به وجود می‌آورند که از معروف‌ترین این گونه میدان‌ها در جهان می‌توان به میدان «سن‌مارکو» در ایتالیا، میدان «مایور»، در اسپانیا و میدان نقش جهان در ایران اشاره کرد.
ترکیب ساختمان‌هایی با عملکرد متفاوت در اطراف یک میدان نمایانگر آن است که سعی بر گردآوری شهروندان در یک فضای عمومی و تقویت روابط اجتماعی از بیشترین اهمیت در طراحی این میدان برخوردار بوده است.
میدان نقش جهان اصفهان این ویژگی‌ها را به کامل‌ترین شکل در میان میدان‌های تاریخی جهان به همراه دارد. مقر حکومتی، جایگاه مذهبی، فعالیت اقتصادی و زمین ورزشی ( بازی چوگان ) کمال یافتگی و شکوه و زیبایی را در این میدان به نمایش گذاشته و آن را در جهان بی‌همتا کرده است.
با ورود اتومبیل و پررنگ‌تر شدن حضور آن در زندگی ساکنان شهرها ، عملکرد میدان از حالت سنتی خود خارج شده و مفهوم جدیدی پیدا می‌کند هر چند در طراحی این میدان‌ها نیز اصول کلی زیبایی شناختی در اجزای معماری محصور کننده میدان رعایت شده و فرم و مصالح به کار رفته در بعضی میدان‌ها ، در نهایت هماهنگی بوده و در واقع یک نما در اطراف میدان تکرار میشود.
علاوه بر بدنه‌های متناسب و موزون، آب‌نماسازی و ایجاد فضای سبز نیز جزو اجزای شکل‌دهنده میدان به شمار می‌رود و گاهی نیز نصب و ایجاد یک عنصر مشخص هنری مانند مجسمه شخصیت‌های فرهنگی و اسطوره‌ای در وسط میدان موجب تقویت نمادهای شهری و شکل‌دهی هر چه بیشتر فضای میدان به عنوان یک فضای عمومی خاطره‌انگیز میشود .
« میکل آنژ» در طرح بهسازی و تکمیل میدان « گامپیدولیو » بر بالای تپه « کامپیتولینه » در سال ۱۵۳۹ _ ۱۵۳۷ میلادی علاوه بر ساخت و سازهای مناسب با ساختارهای موجود و ایجاد هماهنگی در بدنه‌های میدان اقدام به کف‌سازی آن و با انتقال مجسمه «مارکوس اورلیوس» به دستور «پاپ پل سوم» و نصب آن در مرکز این میدان روی سکویی که به همین منظور طراحی کرده بود، نبوغ خود را در درک فضاهای شهری و به وجود آوردن و القا شکوه و عظمت و تهییج شور و شوق ملی و ایجاد یک فضای دلنشین که در گذشته نیز مرکز حکومتی رم باستان به شمار می‌رفت، به نمایش گذاشت
چراغ راهنما هوشمندانه تر می شود
ویژگی چراغهای کنترل ایمنی ترافیک جدید استفاده ار led است که به وسیله افکت محو شدن تدریجی رنگها ، تغییر رنگ از قرمز به سبز و سبز به رنگ کهربایی (یا زرد) را نشان می دهد. پانل های خورشیدی و یک دوربین امنیتی نیز به طراحی این چراغها اضافه شده است. دو ویژگی های این چراغها را از دیگر سیستمها متمایز می سازد . این سیستم از راه دور از طریق "سنسور هوشمند" وسایل نقلیه اضطراری (پلیس ، آمبولانس ، کامیون آتش نشانی ) را تشخیص داده و به این ترتیب چراغ ها به طور خودکار تغییرات را برای تسهیل عبوراین وسایل نقلیه ، اعمال می کند. ویژگی دیگر این است که می تواند اطلاعاتی مانند وضعیت جاده ، آب و هوا ، و غیره ، را برای رانندگان بیکار نشسته در پشت چراغ قرمز نمایش دهد.   
چراغ راهنمایی شنی کماکان مدت زیادی است که بر سر چهارراه ها چراغ های راهنمایی را بدون تغییر در شکل ظاهری می بینیم. البته چند سالی است که تایمرهای معکوسی در کنار آنها نصب شده که مدت زمان باقیمانده تا سبز یا قرمز شدن را، نشان می دهند.  اینبار یک طراح خوش ذوق، این چراغ راهنمایی ال ای دی را به شکل ساعت شنی، طراحی کرده. با این چراغ راهنمایی، زمان همانند یک ساعت شنی برای راننده به نمایش در می آید. تاکید طراح این چراغ راهنمایی بیشتر بر روی زمان بوده است.  نحوه کار هم شبیه ساعت شنی است، با این تفاوت که نیازی به چرخاندن چراغ نیست. هر رنگی که ظاهر می شود، با توجه به زمان لازم، ذره ذره به پایین منتقل شده و پس از اتمام زمان، رنگ بعدی روشن می شود. .
زیباسازی ایستگاه های مترو
امروزه مترو بعنوان یک وسیله نقلیه بسیار کارآمد و البته شریان اصلی حمل و نقل عمومی در سطح جهان است و برای همین راحتی و جابجایی آسان، بسیاری از کشورها برای داشتن مترو هزینه هایی بسیار هنگفت می پردازند لذا با این تفاسیر می توان گفت مترو در زندگی شهری امروز و سفرهای درون شهری یکی از ارکان مهم است پس برای همین در طراحی ایستگاه های مترو، طراحان و مهندسین طراح سعی بر این دارند تا به گونه ای زیبا و هنرمندانه این نمادهای زندگی شهری را طراحی و ایجاد نمایند.
   نمای سنتی یا مدرن
یکی دیگر از نمادهای زیبایی شهری، نمای ساختمان ها است که باید ساماندهی شده و با مسائل دیگر هماهنگ گردد.
استفاده از معماری های گوناگون برای نماسازی ساختمان ها، سابقه ای دیرپا دارد. با این وجود با فراوانی ابزار و ایجاد مهارت های جدید در این زمینه این روزها شکل گیری نماهای ساختمان در اشکال جدید و بدیع به چشم می خورد.
بسیاری از سازندگان بناها با کاربرد سبک های بومی و اقلیمی و تلفیق آن با نماسازی های مدرن، اشکال جدیدی را در نمای ساختمان ها پدید می آورند که به نوبه خود می تواند چشم نواز و زیبا باشد. اما در این میان چیزی که به آن توجه می گردد این است که نمای ساختمان نیز مانند سایر بخش های آن نقش مهمی در حفظ امنیت و صرفه جویی در استفاده از انرژی برای روشن و گرم یا خنک نگه داشتن فضای داخلی ساختمان دارد. رقابت در ایجاد نماهای جدید در سال های اخیر به احداث ساختمان هایی که نمای خارجی آنها پوشیده از شیشه است منجر شده است. طبیعی است در چنین ساختمان هایی چه مقدار انرژی برای ایجاد حرارت یا برودت هدر می رود.
درحقیقت چیزی که بیشتر از شکل و فرم و سنتی یا مدرن بودن نمای خانه ها اهمیت دارد نقش آنها در نگهداری از دمای مطلوب فضای داخلی ساختمان است.
از سوی دیگر این توجیه که با مقاوم سازی و ایمن سازی ساختمان ها، بهای کمتری به زیبایی نمای آنها داده شود، چندان منطقی به نظر نمی رسد. می توان با در نظر گرفتن نکاتی به هر دو حسن دست یافت، هم زیبایی نماها و هم حفظ و حراست از انرژی که برای ایجاد دمای مطلوب در منازل صرف می شود.
به عبارت دیگر می توان با تلفیق نیازها به الگوی واحدی در نماسازی دست یافت که در آن زیبایی در کنار ایمنی تأمین شود.
عاملی که با دسترسی به آن جنبه های اقتصادی در ساختمان سازی با اسراف تضییع انرژی همراه نباشد و در عین حال با ارائه نمونه های تازه ای از نماهای شهری منتهی شود.
چنین امری می تواند با تعمیم در تمام امور شهری مشکلات مشابه را نیز از سر راه مردم و مسئولین بردارد و در این باره ما را به یک تعادل پایدار برساند
 نمای رو به خیابان  نمای سنتی پشتی ساختمان  .
چکیده
در خاتمه باید یادآوری گردد که چگونگی رابطه بصری میان انسان و محیط ، از جمله شرایطی است که در کنار سایر شرایط در ارزیابی کیفیت محیط حائز اهمیت است. به عبارت دیگر در صورتی که مناسب سازی محیطی را به فراهم ساختن مجموع شرایط آسایش حرکتی ، آسایش شنیداری، آسایش بصری ، آسایش اقلیمی آسایش اجتماعی و ... تجزیه و تعبیر نمائیم . « این مقاله از حیث تبیین اینکه آسایش بصری چه نقشی در مناسب سازی محیط دارد » ، تهیه و ارائه شده است. زیبایی شناسی شهری در بهبود کیفیت سطح زندگی جامعه شهری و توسعه مطلوب شهرها نقش مهمی دارد. گرچه ممکن است شهر زیبا مفهومی آرمانی جلوه کند، اما می‌توان از راه فهم و تجربه به ضوابطی برای آن دست یافت . هر انسانی در ذهن خود از هر پدیده‌ای ایده‌آلی دارد . زمانی به پدیده ای زیبا می‌گوییم که با ایده‌آل ذهن ما نزدیکی و قرابت داشته باشد. به عبارت دیگر زیبایی انبساط خاطری است که از تطابق و یا نزدیکی وضعیت عینی ادراک شده با ایده‌آل‌های فرد دست می‌دهد. اصول زیبایی شناختی هر پدیده ای با پدیده ای دیگر متفاوت است ، در شهر سازی نمی‌توان اصولی را که برای زیبا سازی یک میدان به کار برده میشود برای یک خیابان نیز به کار برد. بایستی از هر کدام از این فضاها انتظار کارکرد خود را داشت. اگر قرار است در جایی بلوار ساخته شود سر سبز بودنش ملاک است .
اکثر اندیشمندان این حوزه معتقدند ویژگی‌هایی در فضاهای گذشته وجود دارد که می‌توان از آن برای خلق فضای زیبای امروزی استفاده نمود. بر این اساس معیار‌های زیبایی شناسی را می توان در وحدت و ترکیب، نظم، هماهنگی، تناسب و مقیاس، تقارن و تعادل، ریتم، تباین، قلمرو و محصوریت خلاصه کرد.
موضوعات مرتبط:زیبا سازی و منظرهای محله, برچسب ها : , [ جمعه 25 / 12 / 1391 ] [ 4:38 قبل از ظهر ] [ صمصام ]
|
| |
